Hiện nay, khu vực doanh nghiệp đóng góp lớn nhất vào quy mô phát triển của
nền kinh tế, chiếm trên 60% trong GDP của toàn bộ nền kinh tế. Trong những năm
qua, dưới sự chỉ đạo sát sao và hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ,
khu vực doanh nghiệp nước ta đã phát triển nhanh chóng. Bình quân giai đoạn
2010-2017, số doanh nghiệp thực tế hoạt động tăng 10,5%/năm, số lao động thu
hút làm việc trong khu vực doanh nghiệp tăng 5,9%/năm, vốn sản xuất kinh doanh
tăng 15,4%/năm, doanh thu tăng 15,6%/năm, lợi nhuận tăng 13,7%/năm và đóng góp
cho ngân sách Nhà nước tăng 12,4%/năm.
Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, để khu vực doanh nghiệp tiếp tục
giữ vai trò quan trọng trong tăng trưởng nhanh và bền vững của nền kinh tế đồng
thời thực hiện 3 khâu đột phá chiến lược phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ;
xây dựng thể chế, cải cách hành chính và phát triển nguồn nhân lực, Chính phủ,
các bộ, ngành và địa phương cần khẩn trương nghiên cứu và thực hiện đồng bộ các
giải pháp.
Thứ nhất, rà soát, bổ sung và hoàn thiện thể chế, khẩn trương cắt giảm thực
chất điều kiện kinh doanh đang là rào cản đối với hoạt động của doanh nghiệp và
cơ sở kinh doanh cá thể. Đẩy mạnh cải cách hành chính, thực thi hiệu quả thủ
tục một cửa tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp thành lập và
phát triển, đồng thời cũng rà soát các thủ tục liên quan đến giải thể, phá sản
doanh nghiệp bảo đảm nhanh và hiệu quả. Với số lượng 5,1 triệu cơ sở sản xuất
kinh doanh cá thể, thu hút 8,7 triệu lao động, Chính phủ cần có chính sách và
giải pháp phù hợp để khuyến khích các cơ sở kinh doanh cá thể chuyển thành
doanh nghiệp, đồng thời, tạo dựng điều kiện kinh doanh thuận lợi cho các cơ sở
cá thể kinh doanh ổn định, tuân thủ pháp luật và lâu dài.
Thứ hai, nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp trong nước
bằng thực hiện đồng bộ các giải pháp trong đó tập trung trước mắt vào đầu tư
xây dựng hạ tầng góp phần giảm chi phí cho doanh nghiệp. Đẩy mạnh nghiên cứu
khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, hình thành các trung tâm nghiên cứu và
đổi mới sáng tạo để chuyển giao công nghệ cho khu vực doanh nghiệp.
Thứ ba, trong tiến trình vận hành rất nhanh của cuộc Cách mạng công nghiệp
4.0, với phương thức sản xuất thay đổi, sản phẩm ngày hôm nay hiện đại được ưa
chuộng nhưng 10 năm sau không còn được sử dụng; với hiệu quả của doanh nghiệp
công nghệ cao, Chính phủ cần nghiên cứu thấu đáo nội hàm của Cách mạng công
nghiệp 4.0, từ đó định hướng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận tài
chính, tín dụng, có chính sách thuế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công
nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh của khu
vực doanh nghiệp trong nước.
Thứ tư, với tầm quan trọng và hiệu quả của doanh nghiệp FDI, trong bối cảnh
trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ và tác động mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công
nghiệp 4.0 làm thay đổi phương thức và chuyển đổi địa điểm sản xuất trở lại các
quốc gia sản sinh ra công nghệ, Chính phủ cần khai thác cơ hội của Cách mạng
này, xu hướng chuyển dịch dòng vốn quốc tế, các hình thức đầu tư mới để tạo
dựng tối đa lợi thế của Việt Nam chủ động thu hút các nhà đầu tư nước ngoài
hàng đầu thế giới, từ các nước nắm giữ công nghệ nguồn, có năng lực quản trị
hiện đại, năng lực cạnh tranh cao để đầu tư vào Việt Nam. Chính phủ có chiến
lược và giải pháp khuyến khích, thúc đẩy và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước liên
doanh, liên kết, chuyển giao công nghệ với doanh nghiệp FDI, đẩy mạnh công
nghiệp phụ trợ để doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi liên kết của doanh
nghiệp FDI.
Thứ năm, nền kinh tế có đứng vững, phát triển thành công trong xu thế của
Cách mạng công nghiệp 4.0 phụ thuộc vào chất lượng nguồn nhân lực và đội ngũ lao
động có trình độ, biết đổi mới sáng tạo, biết đưa ra ý tưởng mới. Vì vậy, Chính
phủ cần đổi mới phương thức, chương trình đào tạo, kết hợp giữa lý thuyết và
thực hành gắn với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Đây cũng là nhiệm vụ để thực
hiện 3 khâu then chốt của nền kinh tế: Đổi mới thể chế; Xây dựng cơ sở hạ tầng
và phát triển nguồn nhân lực.
Văn phòng Sở